-
1 υπνος
ὅ ( в поэзии иногда ῠ)1) сонὕπνον λαβεῖν Plat., ὕπνου τυχεῖν Arph., (ἐν) ὕπνῳ πίπτειν Pind., Aesch., εἰς ὕπνον πεσεῖν Soph., ὕπνῳ νικᾶσθαι или κρατεῖσθαι Aesch. — впасть в сон, заснуть;
μικρὸν ὕπνου λαχεῖν Xen. — немножко вздремнуть;ἐν ὕπνῳ, ἐν τοῖς ὕπνοις, καθ΄ (κατὰ τὸν) ὕπνον Plat. — во время сна, во сне;περὴ πρῶτον ὕπνον Thuc. — лишь только заснули, в начале ночи;εἴρια ὕπνῳ μαλακώτερα Theocr. — шерсть мягче сна;χάλκεον ὕπνον κοιμηθῆναι Hom. — заснуть медным, т.е. непробудным сном2) сонливость, сонное состояние(ὕ. καὴ λήθη Dem.)
-
2 κοιμάω
Aκοίμησα Od. 12.372
:—[voice] Med., [tense] fut. - ήσομαι OGI383.43 (Commagene, i B.C.), D.H. 4.64, Luc.DDeor.4.4, etc.: [dialect] Ep. [tense] aor. κοιμήσατο, -αντο, Il.11.241, 1.476:—[voice] Pass., [tense] fut. - ηθήσομαι S.Fr.574.6, Luc.Asin.40, Alciphr.1.37.3, etc.: [tense] aor.ἐκοιμήθην Od.14.411
, al., E.Andr. 390, Pl.R. 571e, etc.: [tense] pf.κεκοίμημαι Aeschrio 8.2
, Luc.Gall.6:—lull, put to sleep,κοίμησον.. Ζηνὸς ὑπ' ὀφρύσιν ὄσσε φαεινώ Il.14.236
;ἦ με.. κοιμήσατε νηλέϊ ὕπνῳ Od.12.372
;βλέφαρα μὴ κοιμῶν ὕπνῳ A.Th.3
; put to bed,τὸν δ' αὐτοῦ κοίμησε Od.3.397
; of a hind,ἐν ξυλόχῳ.. νεβροὺς κοιμήσασα 4.336
.2 metaph., still, calm, ἀνέμους, κύματα, Il.12.281, Od.12.169; ;κύματος μένος Id.Eu. 832
;εὔφημον.. κοίμησον στόμα Id.Ag. 1247
; also, soothe, assuage,κοίμησον δ' ὀδύνας Il.16.524
; ᾧ (sc. φύλλῳ)κοιμῶ τόδ' ἕλκος S.Ph. 650
.II [voice] Med. and [voice] Pass., fall asleep, go to bed, Il.1.476, al., Hdt.1.9, etc.; of animals, lie down,κατὰ ἤθεα κοιμηθῆναι Od.14.411
: c. acc. cogn., ποῖόν τινα ὕπνον ἐκοιμῶ; X.Hier.6.7; βαθὺν κοιμηθῆναι (sc. ὕπνον) Luc. DMar.2.3.2 metaph., ὅπως ἂν κοιμηθῇ [τὸ ἐπιθυμητικόν] Pl. l.c.3 of the sleep of death,κοιμήσατο χάλκεον ὕπνον Il.11.241
;ἱερὸν ὕπνον κ. Call.Ep.11.2
: abs., fall asleep, die, S.El. 509 (lyr.), Aeschrio l.c.;ἐκοιμήθη μετὰ τῶν πατέρων LXX 3 Ki.2.10
, al., cf. PFay.22.28 (i A.D.), Ev.Matt.27.52, Ev.Jo.11.11, etc.; in epitaphs, IG14.1683, etc.; κ. τὸν αἰώνιον ὕπνον ib.929.4κοιμῶντο.. παρὰ μνηστῇς ἀλόχοισι Il.6.246
, cf. 250: hence, of sexual intercourse, lie with another, Od.8.295, Pi.I.8(7).23;οὔ τινι κοιμηθεῖσα Hes.Th. 213
;παρά τινι Hdt.3.68
; l.c.;μετά τινος Timocl.22.2
;ἀπὸ γυναικὸς ἀνὴρ τὰν νύκτα κοιμαθές Berl.Sitzb. 1927.157
([place name] Cyrene).6 of things, remain during the night, ; ἡ κιβωτὸς ἐκοιμήθη ἐκεῖ ib.Jo.6.10. -
3 χαλκεος
1) медный, сделанный из меди или из бронзы(ἔγχος, θώρηξ, κληΐς Hom.; λέβης Aesch., Eur.; σάλπιγξ Soph.; ἀνδριάς Plat.; νόμισμα Polyb.)
χ. Ζεύς Her. — медная статуя Зевса;ἄξιος δὲ σταθῆναι χαλκοῦς, οὐκ ἄξιος ὢν χαλκοῦ ирон. ap. Arst. — считающий себя достойным медного памятника, но не стоящий и медного гроша2) ведущийся из-за медного щитаχ. ἀγών Pind. — состязание за медный щит ( служивший наградой победителю)
3) крепкий как медь(τεῖχος Hom., Aeschin.; ἦτορ Hom.)
κοιμήσατο χάλκεον ὕπνον Hom. — он заснул «свинцовым» (непробудным) сном;χαλκέοισι νώτοις οὐρανὸν ἐκτρίβων Eur. — (Атлант), с усилием поддерживающий небо на железных плечах;ὄψ χάλκεος Hom. — зычный, как медь, голос;4) одетый в медь, в медных доспехах(ἄνδρες Her.)
-
4 κοιμαω
ион. κοιμέω (fut. κοιμήσω - дор. κοιμάσω; med.: praes. ион. 3 л. pl. κοιμέονται; pass.: aor. ἐκοιμήθην - дор. ἐκοιμάθην с ᾱ, pf. κεκοίμημαι)1) укладывать спать(τινα Hom.)
; pass. ложиться спать(κοιμήσαντο καὴ ὕπνου δῶρον ἕλοντο, sc. οἱ Ἀχαιοί Hom.)
; pass. засыпать, aor. заснуть или спать(χάλκεον ὕπνον Hom.; βαθύν или ὕπνον βαθύν Luc.)
ὑπαίθριος κοιμώμενος Plat. — спящий под открытым небом2) усыплять(τινα ὕπνῳ Hom.)
3) смежать сном(ὄσσε τινός Hom.)
4) смежать, смыкать(βλέφαρα ὕπνῳ Aesch.)
5) pass. ( о карауле) бодрствоватьφρουρὰν κοιμώμενος Aesch. — неся стражу6) успокаивать, унимать(ἀνέμους, κύματα, ὀδύνας Hom.)
κ. τὸ ἕλκος Soph. — успокаивать боль от раны;κ. στόμα Aesch. — замолчать7) умерять, смягчать(μένος Aesch.; τὸ ἐπιθυμητικόν Plat.)
8) гасить, тушить(φλόγα Aesch.)
9) pass. умиратьὁ ποντισθεὴς Μυρτίλος ἐκοιμάθη Soph. — брошенный в море, Миртил погиб;
οἱ κοιμηθέντες и οἱ κεκοιμημένοι NT. — почившие, усопшие -
5 κοιμάω
κοιμάω, ion. κοιμέω (κεῖμαι, vgl. κοίτη) einschläfern, in Schlaf bringen; κοίμηο όν μοι Ζηνὸς ὑπ' ὀφρύσιν ὄσσε Il. 14, 286; κοιμῆσαί τινα ὕπνῳ Od. 12, 372, wie βλέφαρα μὴ κοιμῶν ὕπνῳ Aesch. Spt. 3, zu Bett bringen, lagern, τὸν δ' αὐτοῦ κοίμησε Νέστωρ Od. 3, 397; auch von der Hirschkuh, die Jungen ins Lager legen, νεβροὺς κοιμήσασα, 4, 336. 17, 127. – Dah. übertr., beruhigen, besänftigen, stillen; ἀνέμους Il. 12, 281; ὀδύνας 16, 524 κύματα O, d. 12, 160. wie κοίμα κελαινοῦ κύματος πικρὸν μένος Aesch. Eum. 796; auch φλόγα, auslöschen, Ag. 583; εὔφημον κοίμησον στόμα, schweige den Mund, 1220; κοιμῶ τόδ' ἕλκος, lindere die Schmerzen der Wunde, Soph. Phil. 646; sp. D.; auch ὁ ποντισϑεὶς Μυρτίλος ἐκοιμάϑη, wurde getödtet, starb, Soph. El. 499, s. nachher. – Pass. mit fut. med. sich schlafen legen, ein schlafen, schlafen, Hom., der neben dem aor. pass. auch den aor. med. braucht, κοιμήσαντ' ἄρ' ἔπειτα καὶ ὕπ νο υ δῶρον ἕλοντο Il. 7, 482, wie Od. 16, 481; auch von den Thieren, sich lagern, 14, 411; κοιμήσατο χάλκεον ὕπνον, er lagerte sich zum ehernen Schlafe, zum Todesschlafe, Il. 11, 241; κοιμᾶτο Pind. I. 7, 22; Aesch. κοιμώμενος Ag. 2, von einer Wache, vgl. Xen. Cvr. 1, 2, 4. 9, Eur. Rhes. 439; ἐκοιμήϑην ξὺν δεσπόταισι Andr. 370, wie παρά τινι. Ar. K., l. 723, κοιμηϑεῖσά τινι, bei Einem schlafend, Hes. Th. 213; ἐπὶ ϑύραις καὶ ἐν ὁδοῖς ὑπαίϑριος κοιμώμενος Plat. Conv. 203 d, öfter; κοιμηϑείς, eingeschlafen, Xen. Cyr. 8, 7, 2; κοιμέονται Her. 2, 95. – Uebertr. von den Todten, οἱ κοιμηϑέντες u. κεκοιμημένοι, im N. T. öfter; vgl. oben die Stelle des Soph.
-
6 οἰκτρός
A pitiable,κοιμήσατο χάλκεον ὕπνον οἰκτρός Il.11.242
, cf. A.Supp.61(lyr.), S.OT58, etc.: c. gen., to be pitied for..,Plu.
Flam.13.2 of things, pitiable, lamentable,ἕτερα πεπόνθαμεν -ότερα Hdt.7.46
;οἰκτρὰ λογοποιοῦντες X.Cyr.2.2.13
;συμφορὰ οἰ. Pi.O.7.77
;- ότατος θάνατος Id.P.3.42
; πημοναί, ἄλγος, A.Pr. 240, 435 (lyr.), etc.;οἰκτρὰ γὰρ βόσκειν [ἡ κήρ] S.Ph. 1167
(lyr.) ; οἰκτρόν [ ἐστι] c. inf., A.Th. 321 (lyr.).3 in contemptuous sense, οἰ. τέκνα sorry fellows, Aus.Epigr.57 ;παιδίσκη Porph.Chr.23
;οἰ. τραγῳδία
miserable,Eust.
1691.34.II in act. sense, wailing piteously, piteous,- οτάτην δ' ἤκουσα ὄπα Od.11.421
, cf. S.El. 1067 (lyr.) ; οἰκτρᾶς γόον ὄρνιθος, of the nightingale, Id.Aj. 629(lyr.): neut. pl. as Adv.,οἴκτρ' ὀλοφυρομένη Od.4.719
, cf. 10.409, al.: regul. Adv. , S.El. 102 (anap.), al., And.4.39, Lys.32.10 : [comp] Comp.- ότερα AP10.65
(Pall.): [comp] Sup. .—Besides οἰκτρότερος, οἰκτρότατος, we find [comp] Sup. οἴκτιστος (q. v.) ; οἰκτότερον is f.l. in Hdt.7.46.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > οἰκτρός
-
7 κοιμάω
κοιμάω, einschläfern, in Schlaf bringen; βλέφαρα μὴ κοιμῶν ὕπνῳ, zu Bett bringen, lagern; auch von der Hirschkuh: die Jungen ins Lager legen. Dah. übertr., beruhigen, besänftigen, stillen; auch φλόγα, auslöschen; εὔφημον κοίμησον στόμα, schweige den Mund; κοιμῶ τόδ' ἕλκος, lindere die Schmerzen der Wunde; auch ὁ ποντισϑεὶς Μυρτίλος ἐκοιμάϑη, wurde getötet, starb; sich schlafen legen, einschlafen, schlafen; auch von den Tieren: sich lagern; κοιμήσατο χάλκεον ὕπνον, er lagerte sich zum ehernen Schlafe, zum Todesschlafe; κοιμηϑεῖσά τινι, bei einem schlafend; κοιμηϑείς, eingeschlafen. Übertr. von den Toten -
8 ὕπνος
ὕπνος, ὁ,A sleep, slumber, Od.11.245, al. (v. infr.); of the sleep of death,κοιμήσατο χάλκεον ὕ. Il.11.241
;Κάλχανθ' ὕ. θανάτοιο κάλυψεν Hes.Fr. 160
codd.Str.;ὕπνῳ καὶ καμάτῳ ἀρημένος Od.6.2
, cf. 12.281;τάπητες μαλακώτεροι ὕπνω Theoc.15.125
, cf. 5.51.— Special phrases:I of going to sleep,μιν ἐπήλυθε.. ὕ. Od. 4.793
;ἐπὶ.. ὕ. ὄρουσεν Il.23.232
;ἱκάνει 1.610
;ἔχει 10.4
, etc.;τὸν ὕ. ἔμαρπτε 23.62
, al.;ᾕρει 24.4
, al.; ; opp.ὕπνος ἀνῆκέ τινα Il.2.71
, Od.19.551, Pl.Prt. 310d: of persons,ὕπνον ἀωτεῖν Il.10.159
, etc.;ὕπνου δῶρον ἕλοντο Od.16.481
, etc.; ;κοιμᾶσθαι X.Hier.6.7
;ἡδὺν ὕπνον καθεύδειν Men.Kith.Fr.1.5
;ὕπνου τυχεῖν Ar.Ach. 713
;μικρὸν ὕπνου λαχών X. An.3.1.11
;ὕπνου λαχεῖν μέρος Cratin.218
; ἐν ὕπνῳ or ὕπνῳ πεσεῖν to fall a-sleep, Pi.I.4(3).23(41), A.Eu.68;εἰς ὕπνον πεσεῖν S.Ph. 826
; οὐχ ὕπνῳ γ' ἐνδόντα (so Badham for εὕδοντά)μ' ἐξεγείρετε Id.OT65
; also ὕπνῳ δεδμημένος, δαμείς, Il.10.2, 14.353, etc.; νικώμενος, κρατηθεῖσ', A.Ag. 290, Eu. 148 (lyr.); (lyr.); σκεδάσαι.. ἀπὸ βλεφάρων ὕπνον ib. 991 (lyr.).2 of waking from sleep,ἐγεῖραί τινα ἐξ ὕπνου Od.15.44
, etc.: of the sleeper,ἀνόρουσε, ἔγρετο, ἐξ ὕ. Il. 10.162
, 2.41;ἐξ ὕ. στῆναι S.Ph. 277
;ἀπολακτίσασ' ὕπνον A.Eu. 141
;ἀποσείσασθαι Luc. Tim.6
.3 with Preps., when the pl. also is not uncommon, ἐν ὕπνῳ in sleep, in a dream, E.IT44, Pl.R. 476c; ἐν τοῖς ὕ. ib. 572b, Sph. 266b, Isoc.9.21, PCair.Zen.34.5 (iii B.C.);καθ' ὕπνον ὄντα S.Tr. 970
(lyr.), cf. Pl.Lg. 800a; καθ' ὕπνον, κατὰ τοὺς ὕπνους, Plu.2.717e,555b, Alex.50; περὶ πρῶτον ὕ. about one's first sleep, Ar.V.31, Th.2.2;περὶ πρώτους ὕ. Eub.13
;ἀπὸ πρώτου ὕ. Th.7.43
;διὰ μέσων τῶν ὕ. Plu.Them.28
;ἐκ τῶν ὕ. ἐγείρεσθαι Pl.R. 330e
: pl., dreams,ὕ. ἀγένητοι Phld.D.1.22
.II Sleep, as a god, twinbrother of Death, Il.14.231, 16.672, 682; acc. to Hes.Th. 212, son of Night without father. [[pron. full] ῠ by nature, A. Th.3, Ag.14, 912, etc.; [pron. full] ῡ by position in [dialect] Ep., etc.] (Cf. Skt. svápati 'sleep', Subst. svápnas 'sleep, dream'; Lat. somnus, sopor, etc.)
См. также в других словарях:
ύπνος — Φυσιολογικό φαινόμενο, που χαρακτηρίζει όλα τα ανώτερα ζώα και συνίσταται σε αυτόματη αναστολή των νευρικών και ψυχικών δραστηριοτήτων, που μας συνδέουν με τον εξωτερικό κόσμο. Στη διάρκεια του ύ. είναι ελαττωμένα ο μυϊκός τόνος, η αρτηριακή… … Dictionary of Greek
